Thụy Sĩ (Switzerland)

Tên tiếng Anh: Switzerland
Mã ITA: CH
Thụy Sĩ (hay còn gọi là Thụy Sỹ), tên chính thức Liên bang Thụy Sĩ, là một nước cộng hòa liên bang tại châu Âu. Quốc gia này gồm có 26 bang, và thành thị Bern là nơi đặt hội sở nhà đương cục liên bang. [note 4] Quốc gia này nằm tại Tây - Trung Âu, có biên cương với Ý về phía nam, với Pháp về phía tây, với Đức về phía bắc, và với Áo cùng Liechtenstein về phía đông. Thụy Sĩ là quốc gia nội lục, có tổng diện tích 41.285 km² và về địa lý bao gồm dãy Alpes /Alpen, cao nguyên Thụy Sĩ và dãy Jura. Mặc dầu dãy Alpes chiếm phần nhiều diện tích bờ cõi quốc gia, song khoảng tám triệu dân Thụy Sĩ hầu hết tập trung tại khu vực cao nguyên. Các thành thị lớn nhất toàn quốc cũng nằm tại khu vực cao nguyên, trong đó có hai thành thị toàn cầu và trung tâm kinh tế là Zürich và Genève.
Mốc thành lập Liên bang Thụy Sĩ Cũ là vào thời kỳ Trung Cổ, là kết quả từ một loạt thắng lợi quân sự chống lại Áo và Burgandy. Thụy Sĩ được chính thức xác nhận độc lập từ Thánh chế La Mã theo Hòa ước Westphalia vào năm 1648. Thụy Sĩ có lịch sử trung lập về quân sự từ thời kỳ Cách tân Tin Lành; quốc gia này không nằm trong tình trạng chiến tranh trên bình diện quốc tế từ năm 1815 và không gia nhập Liên Hiệp Quốc cho đến năm 2002. Tuy thế, Thụy Sĩ đeo đuổi chính sách đối ngoại tích cực và thường xuyên tham dự vào các tiến trình kiến tạo hòa bình trên toàn cầu. Thụy Sĩ là nơi khai sinh của tổ chức Chữ thập đỏ, là nơi đặt hội sở của nhiều tổ chức quốc tế, trong đó có văn phòng lớn thứ nhì của Liên Hiệp Quốc. Trên cấp độ châu Âu, Thụy Sĩ là một thành viên sáng lập của Hiệp hội Mậu dịch tự do châu Âu, song không phải là thành viên của Liên minh châu Âu và Khu vực kinh tế châu Âu. Tuy nhiên, Thụy Sĩ tham dự Khu vực Schengen và Thị trường chung châu Âu thông qua các hiệp định song phương.
Thụy Sĩ nằm tại nơi giao nhau của châu Âu German và châu Âu La Tinh, có bốn khu vực ngôn ngữ và văn hóa: Đức, Pháp, Ý và Romansh. Phần đông dân chúng nói tiếng Đức, song bản sắc dân tộc Thụy Sĩ bắt nguồn từ một bối cảnh lịch sử chung, chia sẻ các giá trị như chủ nghĩa liên bang và dân chủ trực tiếp, và chủ nghĩa tượng trưng Alpes. Do đa dạng về ngôn ngữ, Thụy Sĩ có nhiều tên gọi bản địa: Schweiz [ˈʃvaɪts] tiếng Đức); [note 5] Suisse [sɥis(ə)] tiếng Pháp); Svizzera [ˈzvittsera] tiếng Ý); và Svizra [ˈʒviːtsrɐ] hoặc [ˈʒviːtsʁːɐ] Romansh). [note 6] Trên tiền xu và tem bưu chính, tên gọi trong tiếng Latinh (thường được rút ngắn thành "Helvetia") được sử dụng thay vì bốn ngôn ngữ chính thức.
Thụy Sĩ nằm trong số các quốc gia phát triển nhất trên thế giới, có của nả bình quân cao nhất (2010) và GDP PPP bình quân cao thứ tám theo IMF (2011). Thụy Sĩ nằm vào hàng đứng đầu toàn cầu trên một vài số liệu về thành quả quốc gia, bao gồm tính sáng tỏ chính phủ, tự do dân sự, chất lượng sinh hoạt, tính cạnh tranh kinh tế và phát triển con người. Zürich và Genève nằm trong số các thành thị đứng đầu thế giới về chất lượng sinh hoạt, theo Mercer năm 2009.